Opowieści sufickie dla mówców i przywódców

Turban mistrza Mansura. Opowieści sufickie dla mówców i przywódców
Autor: Marek Kochan

Dlaczego warto: Sufizm to prastara mistyczna wiedza. Czytając opowieści sufickie i zgłębiając wiedzę Starych Mistrzów mamy szansę, choćby na chwilę osiągnąć wgląd w istotę rzeczywistości. Za słowami kryje się drugi i trzeci poziom zrozumienia pozwalający zajrzeć za kotarę tajemnicy.

Co to jest Sufizm

Sufizm (arab. taṣawwuf تصوف) to określenie rozmaitych nurtów mistycznych w islamie. Sufizm jest próbą osiągnięcia jedności z boskim Absolutem. W najpowszechniejszej formie polega na regularnych modlitwach, recytacji formuł religijnych i boskich imion, grupowych śpiewach (qawwali), studiowaniu świętych pism islamu, a przede wszystkim na wyparciu się własnego ego. Jednymi z najznaczniejszych sufi byli Rabia Al-Basri, Dżunajd, Al-Halladż, Al-Ghazali, Ibn ʾArabi i Rumi. Pierwsi sufi pojawili się w VII wieku w Basrze, jako spontaniczna próba szukania przez wiernych nowej religii kontaktu z Bogiem i poznania go. Z czasem w obrębie sufizmu wykształciło się wiele różnych tradycji (tarika) inicjacji i drogi mistycznej. Do XV wieku najpopularniejsza była rifa'iyya, której twórca, Ibn ar-Rif (1106–1182) mieszkał na błotach w południowej Mezopotamii. W okresie późniejszym jej miejsce w Mezopotamii zajęła droga zwana kadirijja. W muzułmańskich Indiach szczególne znaczenie zdobyła suhrawardijja, która oddziaływała również na hinduskich joginów. Wśród plemion berberyjskich w Afryce Północnej rozwinęła się sadilijja, natomiast w Imperium Osmańskim – bektaszijja.

Doktryna

Sufizm, będąc mistyczno-ascetyczną ścieżką do poznania Boga, nie posiada żadnej sprecyzowanej doktryny. Nie znaczy to, że sufi lekceważą teologię, jednak to nie teologia jest przedmiotem ich studiów. Dlatego sufizm rozwinął się w jednakowym stopniu wśród sunnitów i szyitów, czerpiąc wiele inspiracji z monastycyzmu chrześcijańskiego i buddyjskiego. Częścią światopoglądu sufickiego jest też wiara w wahdat al-wudżud (jedność rzeczywistości), utożsamiana nieraz z panteizmem.

Sufickie rodzaje dróg prowadzących do Boga:

• mądrość (al-ma’riafat)
• miłość (al-muhabbat)
• bojaźń (al-khawf)

Oto kilka sposobów na jakie sufi objaśniali istotę sufizmu:

• Sufi jest to ten, kogo nie nuży żadne poszukiwanie i kogo nie męczy żadna sprawa.
• Były wśród sufich pewne wskazania, następnie pojawiły się pewne ruchy, następnie nie pozostało nic poza zmartwieniami.
• Nauki sufich są na początku zdobywane, a na końcu intuicyjne.
• Sufizm polega na tym, iż nic ciebie nie posiada.
• Sufizm to uchwycenie rzeczywistości i zwątpienie w to, co w rękach ludzkich.

Wybrane myśli sufich

• Nieszczęśliwy syn Adama, gdyby lękał się ognia piekielnego, tak jak się lęka ubóstwa, wówczas wszedłby do raju.
• Grzesznicy są dla Boga zbyt mało wartościowi, aby pozwalał im umierać z głodu. On raczej głodzi swoich przyjaciół.
• Pycha wobec bogaczy i możnych to prawdziwa pokora.
• Prawidłowe odosobnienie to przezwyciężanie samotności swojej duszy.
• Jeśli sługa wyrzeka się świata doczesnego, powierza mu Bóg anioła, który zasiewa mądrość w jego sercu.
• Ten, dla kogo milczenie nie jest ojczyzną, jest natrętnym gadułą, nawet jeśliby był milczącym.
• Mędrcy odziedziczyli mądrość przez milczenie i rozmyślanie.
• Nie ma żadnej rzeczy dla długotrwałego uwięzienia bardziej odpowiedniej od języka.
• Oto został stworzony dla człowieka jeden język i dwoje oczu i dwoje uszu, aby słuchał i widział więcej, aniżeli mówi.
• Gdyby mówiący wiedział, jakie niebezpieczeństwo jest z mówienia, tedy by milczał, jeśliby tylko mógł tak długo, jak długie było życie Noego. A gdyby milczący wiedział jakie niebezpieczeństwo jest z milczenia, prosiłby Boga o podwójny wiek Noego, ażeby mógł mówić.
• Ludzie są na drodze, dopóki nie odejdzie od nich lęk, a kiedy odejdzie od nich lęk, zbaczają z drogi.
• Jeśli Bóg umiłował sługę, ustanowił w jego sercu płaczkę żałobną, a kiedy znienawidził sługę, ustanowił w jego sercu piszczałkę.
• Serce, kiedy nie ma w nim smutku, jest ruiną, tak jak dom, kiedy nikt w nim nie mieszka, niszczeje.
• Głód należy do cech sufich i jest on jednym ze wsporników walki duchowej.
• Kiedy Bóg stworzył świat doczesny, uczynił w sytości grzech i niewiedzę, a uczynił w głodzie wiedzę i mądrość.
• Kluczem do świata doczesnego jest sytość, a kluczem do świata ostatecznego głód.
• Pokora jest piękna u każdego pojedynczego człowieka, ale najpiękniejsza jest u biednego. Pycha jest brzydka u każdego człowieka, ale najbrzydsza jest u bogatego.
• Pewien mężczyzna zobaczył mędrca jedzącego to, co spadło z jarzyn do wody. Powiedział do niego: Jeślibyś służył władcy, nie musiałbyś jadać takich rzeczy. Odpowiedział mędrzec: A jeślibyś zadowolił się tym, nie potrzebowałbyś służebnictwa u władcy.
• Bóg położył pięć rzeczy w pięciu miejscach: wielkość w posłuszeństwie, poniżenie w grzechu, lęk szacunku we wstawaniu nocą, mądrość w pustym brzuchu i bogactwo w umiarkowaniu.
• Cierpliwość bez Boga jest okrucieństwem.
• To, co jest poza Bogiem – to są twoi wrogowie.
• Do znamion służebności należy wyzbycie się planowania i doświadczania przeznaczenia.
• Najtrudniejszą rzeczą dla nowicjuszy jest obcowanie z przeciwnikami.
• Prawdomówny przemienia się w ciągu dnia czterdzieści razy, a obłudnik trwa w swoim jednym stanie przez czterdzieści lat.
• Każda rzecz jest czymś, ale przyjaźń kłamcy niczym.
• Znamieniem kłamcy jest jego hojność w przysięganiu bez wymagania przysięgi.
• Słowa sięgają dalej, aniżeli zamierzał ten, kto kłamał.
• Człowiek prawdomówny to ten, kto nie troszczy się o to, że opinia ludzi o nim może zmienić się na gorszą. Nie lubi on badania ludzi co do pyłku w pięknie uczynków i nie wzdraga się przed tym, że ludzie badają zło w jego uczynkach.
• Kto pragnie wolności, niechaj wstąpi na służbę Bogu.
• Kto by zechciał poznać swoją rangę u Boga, ten niechaj spogląda, jaką rangę Bóg posiada u niego.
• Męstwo oznacza, iż okazujesz sprawiedliwość, ale nie żądasz sprawiedliwości dla siebie.
• Po rozpoznaniu prawdy okrucieństwo stworzeń nie wywiera na ciebie wpływu.

Więcej: Sufizm.pl